पुणे: राज्याचे महसूल मंत्री चंद्रशेखर बावनकुळे यांनी रजा आणि परवाना करारांच्या ऑनलाइन नोंदणीसाठी रद्द करण्यात आलेल्या अधिकृत सेवा प्रदाता (एएसपी) योजनेचा तपशीलवार आढावा घेण्याचे आणि ते पुनर्स्थापित करण्याच्या व्यवहार्यतेची तपासणी करण्याचे निर्देश राज्याच्या नोंदणी आणि मुद्रांक विभागाला दिले आहेत. “मंत्र्यांनी राज्य नोंदणी महानिरीक्षकांना (IGR) पुढील आठवड्यात ASP योजना पुनर्स्थापित करण्याच्या मागणीचा आढावा घेण्यास सांगितले आहे,” असे एका वरिष्ठ महसूल अधिकाऱ्याने सांगितले. विभागाच्या अधिकाऱ्यांनी पुष्टी केली की पुढील सोमवारी या प्रकरणाचे पुनर्मूल्यांकन केले जाईल आणि अंतिम निर्णयासाठी मंत्र्याकडे अहवाल सादर केला जाईल. “या आठवड्यात हा मुद्दा उपस्थित करण्यात आला होता आणि त्याचे योग्य मूल्यांकन केले जाईल,” असे अधिकारी जोडले. नोंदणी विभागाने या वर्षी 28 ऑगस्ट रोजी एक परिपत्रक जारी करून दशक जुनी ASP योजना बंद केली. या निर्णयामुळे नागरिक आणि मालमत्ता संबंधितांमध्ये व्यापक चिंता निर्माण झाली, ज्यांनी सांगितले की या बदलामुळे ऑनलाइन रजा आणि परवाना नोंदणी अधिक त्रासदायक, वेळखाऊ आणि महागडे होईल. 2015 मध्ये सादर करण्यात आलेल्या ASP योजनेने संपूर्ण महाराष्ट्रात सुमारे 3,500 प्रशिक्षित सेवा प्रदात्यांना ऑनलाइन रजा आणि परवाना करारनामा सुलभ करण्यासाठी सक्षम केले. या प्रदात्यांनी सर्व आवश्यक बायोमेट्रिक आणि तांत्रिक औपचारिकता हाताळण्यासाठी रु.1,000 मध्ये सोयीस्कर घरोघरी नोंदणी सेवा आणि रु.700 मध्ये ऑफिस-आधारित सेवा देऊ केल्या. अधिका-यांनी पूर्वी या उपक्रमाचे श्रेय कार्यक्षमता सुधारणे, त्रुटी कमी करणे, सरकारला अतिरिक्त महसूल निर्माण करणे आणि हजारो तरुणांसाठी रोजगाराच्या संधी निर्माण करणे असे दिले. तथापि, अनियमितता, तक्रारी आणि नागरिकांमध्ये वाढलेली तांत्रिक साक्षरता यांसारख्या कारणांमुळे ही योजना रद्द करण्यात आली. असोसिएशन ऑफ सर्व्हिस प्रोव्हायडर्स (एएसपी) ने या औचित्यांचा जोरदारपणे विरोध केला आहे, त्यांना “प्रशासकीय आणि सामाजिक तत्त्वांशी अप्रमाणित आणि विसंगत” असे लेबल केले आहे. एएसपीचे अध्यक्ष सचिन शिंगवी यांनी मंत्र्यांच्या हस्तक्षेपाबाबत आशावाद व्यक्त केला. “एएसपी मॉडेलने केवळ राज्याचा महसूल वाढवला नाही तर हजारो तरुणांसाठी रोजगारही निर्माण केला. आमचे परवाने रद्द करण्याऐवजी सरकारने नवीन नागरिक सेवा समाविष्ट करण्यासाठी योजनेचा विस्तार करायला हवा होता,” शिंगवी म्हणाले. असोसिएशनने मंत्री बावनकुळे यांना एक तपशीलवार पत्र देखील सादर केले होते, ज्यामध्ये मध्य प्रदेश, आंध्र प्रदेश आणि तामिळनाडूमध्ये समान ASP-आधारित प्रणालीच्या यशस्वी ऑपरेशनकडे लक्ष वेधले होते, जे अखंड सार्वजनिक सेवा वितरण सुनिश्चित करतात. शिंगवी यांनी चेतावणी दिली की, “एएसपींशिवाय, आम्ही एक ते दोन वर्षांत पोहोचू शकतो तेवढीच पोहोच साध्य करण्यासाठी सरकारला 10-15 वर्षे लागू शकतात”. पुण्यातील एका ज्येष्ठ नागरिकाने खेद व्यक्त केला, “माझ्या लीजचे नूतनीकरण करण्यासाठी मला वकिलाला काही हजार रुपये द्यावे लागले. निश्चित सेवा शुल्कासह समर्पित ASP खूप मदत करेल.” ASP असोसिएशनच्या पत्रात पुढे 2025-26 मध्ये योजना बंद झाल्यानंतर ऑनलाइन दस्तऐवज नोंदणीमध्ये तीव्र घसरण दर्शविणारा सरकारी डेटा उद्धृत केला आहे, ज्यामुळे सुविधा आणि राज्य महसूल या दोन्हींवर परिणाम झाला. अधिकाऱ्यांनी सांगितले की, विभागाचा अहवाल मंत्र्यांना या सर्व समस्यांचे निराकरण करेल. “आम्ही सेवेची गुणवत्ता आणि सुरक्षेच्या समस्यांसह सर्व पैलूंचे मूल्यांकन करू. एकदा पुनरावलोकन पूर्ण झाल्यानंतर, अंतिम निर्णय घेतला जाईल,” असे एका वरिष्ठ अधिकाऱ्याने सांगितले.
✍🏻मुख्य संपादक – हनुमंत सुरवसे
