पुणे: शहरातील येरवडा मध्यवर्ती कारागृहाने शुक्रवारी अनोख्या दिवाळी जत्रेसाठी आपले दरवाजे उघडले, ज्यात कैद्यांनी तयार केलेल्या उत्पादनांचे प्रदर्शन केले.हा मेळा गेल्या वर्षी झालेल्या जत्रासारखाच आहे. त्यातून 2024 मध्ये 4.88 कोटी रुपयांची कमाई झाली. यावर्षी, कारागृह प्रशासनाला या जत्रेतून किमान 5.25 कोटी रुपयांचे उत्पन्न अपेक्षित आहे.आयोजकांना आशा आहे की हा मेळा हस्तकलेच्या माध्यमातून पुनर्वसनावर भर देईल, सर्जनशीलता आणि परिश्रम तुरुंगातही वाढू शकतात.आयपीएस सुहास वारके, अतिरिक्त पोलीस महासंचालक (ADGP) आणि महानिरीक्षक (कारागृह आणि सुधारात्मक सेवा) आणि योगेश देसाई, विशेष कारागृह महानिरीक्षक (तुरुंग आणि सुधारात्मक सेवा), महाराष्ट्र राज्य, पुणे आणि कारागृह अधीक्षक सुनील धमाल यांच्या उपस्थितीत अभिनेत्री सुरभी हांडे यांच्या हस्ते या मेळ्याचे उद्घाटन करण्यात आले.अभ्यागत बेकरीसह सुतारकाम, स्मिथी, चामडे, पॉवरलूम, शिवणकाम आणि पेपर क्राफ्ट यांसारखे फॅक्टरी विभाग एक्सप्लोर करू शकतात. अनेकांसाठी, ही उत्पादने खरेदी केल्याने त्यांच्या दिवाळी उत्सवात एक विचारशील परिमाण जोडू शकतो.“मी याआधी काही वेळा जत्रेला भेट दिली आहे, पण येथील प्रत्येक पदार्थ कारागृहातील कैद्यांकडून तयार केला जातो हे समजल्यानंतर मी अधिक वेळा यायला लागलो. मी माझ्या मित्रांना आणि कुटुंबियांनाही याची शिफारस केली आहे. सुधारगृहात ठेवण्यात आलेल्या लोकांना चांगल्या माणसात बदलण्याची संधी देणाऱ्या प्रत्येक उपक्रमाला आपण पाठिंबा द्यायला हवा. येथे बंदिस्त असलेले कैदी अतिशय सुंदर कंदील बनवतात. या वर्षी मी हँडबॅलन्ससह हात विकत घेतो.” रोहिणी काळे, वडगाव शेरी येथील रहिवासी.धानोरी येथील रहिवासी सखाराम पवार यांनी TOI ला सांगितले की, “मी काही काळापासून येथे येत आहे, मुख्यतः बेकरी उत्पादनांमुळे. ते खूप चवदार आणि ताजे आहेत, प्रामाणिकपणे. अलीकडेच मला कळले की येथील कैदी वाजवी दरात लाकडी फर्निचरही बनवतात, त्यामुळेच मी आज येथे आलो आहे.येरवड्याचे तुरुंग अधीक्षक सुनील धमाल यांनी TOI ला सांगितले, “विक्रीला चालना देण्यासाठी, आम्ही मागणी पूर्ण करण्यासाठी गणपतीच्या मूर्ती, पैठणी साड्या आणि विविध प्रकारचे लाकडी फर्निचर सादर केले आहे. येरवडा कारागृहात जवळपास 400 दोषी कैदी उत्पादन युनिटमध्ये गुंतलेले आहेत. या उपक्रमाचा उद्देश कैद्यांना सणाच्या अर्थपूर्ण खरेदीमध्ये सहभागी करून घेताना त्यांना कौशल्ये आणि उत्पन्न प्रदान करणे हा आहे. गेल्या वर्षीच्या दिवाळी मेळ्यात सागवान लाकडी फर्निचर, प्रार्थना युनिट, सजावटीच्या वस्तू, कपडे, टॉवेल, चादरी आणि पारंपारिक दिवाळी कंदील यासारख्या वस्तू होत्या. यावर्षी, उत्पादनांची यादी 91 पर्यंत वाढली आहे, ज्यात कोल्हापुरी सँडल, लेदर बेल्ट, लोखंडी विमाने आणि स्वादिष्ट बेकरी उत्पादनांचा समावेश आहे.”“तुरुंगात मिळणारे वेतन कैद्यांना त्यांच्या कुटुंबातील सदस्यांना आर्थिक मदत करण्यास मदत करते. यामुळे वारंवार होणारे गुन्हे कमी होण्यास मदत होते,” असे विशेष आयजी योगेश देसाई यांनी TOI ला सांगितले.एडीजीपी सुहास वारके म्हणाले, “कैद्यांसाठी सुधारणा आणि पुनर्वसन करण्याच्या उद्देशाने हा एक उपक्रम आहे. कैद्यांना त्यांच्या कौशल्याचा आणि वेळेचा उपयोग कारागृहातील विविध युनिट्समध्ये शिकण्यासाठी आणि गुंतण्यासाठी करता येईल. जेव्हा ते बाहेर येतील तेव्हा त्यांना नोकरी मिळण्याचे किंवा स्वतःचा व्यवसाय चांगल्या प्रकारे सुरू करण्याचे पर्याय असतील.”
✍🏻मुख्य संपादक – हनुमंत सुरवसे
